تحلیل عاملی اکتشافی پرسشنامه های عوامل روانی اجتماعی اثر گذار بر فعالیت جسمانی در بین دختران نوجوان ایرانی

زمینه: اگر چه برخی مطالعات در رابطه با ارزیابی عوامل روانی اجتماعی اثر گذار بر فعالیت جسمانی انجام گردیده است ولی پایایی و روایی ابزارهای بکار رفته اندازه گیری نشده است. هدف پژوهش حاضر تحلیل سوالها و تحلیل عاملی پرسشنامه های عوامل روانی اجتماعی اثر گذار بر فعالیت جسمانی و ساخت مقیاس های معتبر و استاندارد در بین دختران نوجوان ایرانی بوده است.روش کار: در این مطالعه، 512 دانش آموز دختر دبیرستانی کلاس های اول و دوم از 12 دبیرستان دولتی در منطقه 10 آموزش و پرورش تهران بصورت تصادفی انتخاب شدند. مقیاس های بکار رفته در این پژوهش با استفاده از سازه های تئوری شناختی اجتماعی بندورا و مدل (TTM) پروجاسکا و دیکلمنته طراحی شده بودند.یافته ها: بر اساس تحلیل سوالهای پرسشنامه های عوامل روانی اجتماعی همه سوالها با نمره کل همبستگی معنی داری داشتند. بر اساس تحلیل عاملی از طریق تحلیل مولفه های اصلی و تحلیل موازی نشان داد که مقیاس خود کارآمدی حاوی یک عامل، این عامل برای %55 واریانس در سوالات محاسبه شده بود، مقیاس حمایت اجتماعی شامل دو عامل: حمایت خانواده و حمایت دوست، این دو عامل برای %52 واریانس در سوالات محاسبه شده بود، مقیاس تعادل تصمیم گیری، شامل دو عامل: منافع فعالیت جسمانی و موانع فعالیت جسمانی، این دو عامل برای %52 واریانس در سوالات محاسبه شده بود، مقیاس استراتژی های تغییر حاوی یک عامل واریانس %38 و مقیاس عوامل محیط نیز یک عامل با واریانس %50 بود. علاوه بر این، ضرایب آلفای کرونباخ (Cronbach’s alphas)، و پایایی بازآزمایی (test-retest) نشان دهنده اعتماد و پایایی نتایج فوق می باشد.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که پرسشنامه های عوامل روانی اجتماعی اثر گذار بر فعالیت جسمانی را می توان در پژوهش های ارتقا سلامت و برنامه های آموزش فعالیت جسمانی نوجوانان دختر بکار برد.